WITAMINY

[fredzia]

witaminy
Witaminy to związki organiczne o bardzo zróżnicowanej budowie chemicznej. Regulują funkcjonowanie oraganizmu ( procesy przemiany materii )i stymulują naturalne mechanizmy obronne, dzięki czemu chronią przed wystąpieniem wielu chorób. Dzielimy je na rozpuszczalne w wodzie ( wit.C, wit. z grupy B ) oraz w tłuszczach ( wit. A, D, E, K ). Pierwsza grupa jest wydalana wraz z moczem, stąd musi być codziennie uzupełniana. Druga może być magazynowana w organizmie. Podawanie tych witamin powinno być precyzyjnie kontrolowane, ponieważ nie tylko ich niedobór ( awitaminoza ), czy brak ( hipowitaminoza ), ale także nadmiar ( hiperwitaminoza ) może być szkodliwy dla zdrowia.

rola witamin
Witamina A ( retinol ) bierze udział w wielu procesach zachodzących w organizmie. Reguluje wzrost i prawidłowe kostnienie, odpowiada za dobre widzenie, utrzymuje prawidłowy stan skóry, sierści i pazurów, odgrywa też ogromną rolę w rozrodzie. Jej niedobór wpływa niekorzystnie na czynność jajników u suk, u psów natomiast najbardziej reagują na niego tkanki biorące udział w spermatogenezie. Hipowitaminoza A ma też związek z występowaniem anomalii rozwojowych u płodów. Witaminę A warto podawać psom reproduktorom oraz sukom hodowlanym, szczególnie w pierwszych i ostatnich tygodniach ciąży.

Psy potrafią same syntetyzować tą witaminę, poza tym jest ona kumulowana w organach wewnętrznych, np. w wątrobie. Należy więc kontrolować dawki. Hiperwitaminozę A obserwuje się u psów, które otrzymują powyżej 10 000 j.m./kg masy ciała. Prawidłowa dawka witaminy A wynosi: 220 j.m./kg masy ciała dla szczeniąt, oraz 110 j.m./kg dla psów dorosłych.

Witamina D występuje w trzech postaciach: kalcyferolu ( witamina D1 ), ergokalcyferolu ( witamina D2 ) i cholekalcyferolu ( witamina D3 ). Żródłem kalcyferolu i cholekalcyferonu jest tran, ergokalcyferolu zaś pokarmy roślinne. U ludzi cholekalcyferol powstaje w skórze pod wpływem promieniowania UV - psy jednak nie potrafią go w ten sposób syntetyzować.

Witamina D pobudza wchłanianie wapnia i fosforu, a także zapobiega nadmiernemu wydalaniu tych pierwiastków z moczem przez co wpływa nie tylko na prawidłowe kształtowanie się kości, ale też na ich odpowiednią gęstość i na stan uzębienia. Obecność witaminy we krwi wpływa korzystnie na system nerwowy i na pracę ( skurcze ) mięśni, w tym serca. Witamina D zapobiega i łagodzi stany zapalne skóry, reguluje wydzielanie insuliny, a tym samym wpływa na odpowiedni poziom cukru w organizmie. Oddziałuje na komórki szpiku kostnego produkujące komórki obronne ( monocyty ). Niedobory witaminy D są bezpośrednio związane z metabolizmem wapnia i fosforu. Nawet jednak przy właściwym dozowaniu wapnia i fosforu niedobór witaminy D odpowiada za zbyt małe przyrosty wagowe szczeniąt.

Witamina D nie jest magazynowana w organizmie tak bardzo, jak inne witaminy rozpuszczalne w tłuszczach, zalecane jest więc jej stałe uzupełnianie. Grożne dla organizmu jest też podawanie nadmiertnych dawek witaminy D . Efektem jest m.in. zwapnienie narządów miąższowych, w tym nerek i wątroby, co upośledza ich funkcje i może prowadzić do śmierci.

Witamina E ( alfa-tokoferol ) jest głównym antyoksydantem, który chroni organizm przed licznymi utleniaczami. Bierze udział w dostarczaniu składników odżywczych do komórek. Wzmacnia ściany naczyń krwionośnych oraz chroni przed przedwczesnym rozpadem krwinki czerwone. Niedobór witaminy E powoduje zmiany wsteczne w gonadach, obumieranie zarodków, zmiany w układzie nerwowym i narządach.

Deficyt witaminy E łagodzi mikroelement - selen. Zalecana dwaka witmiany E wynosi: 2.2 j.m./kg masy ciała w przypadku szczeniąt, oraz 1.1. j.m./kg dla psów dorosłych.

Witamina K ( K1 - filochinon, K2 - farnochinon ) bierze udział w procesach krzepnięcia krwi, pełni też ważne funkcje w gospodarce wapniowej i mineralizacji tkanek, spowalnia rozwój nowotworów wielu narządów. Jest syntetyzowana w przewodzie pokarmowym psa i na ogół nie wystepują jej niedobory. Wskazaniem do leczniczego podawania witaminy K są stany po krwotocznym zapaleniu żołądka i jelit ( paroworoza ) oraz okres krycia. Niedobory witaminy K obserwuje się też u psów poddanych chemioterapii.

Witamina B1 ( tiamina ) odgrywa ważną rolę w procesach oddychania komórkowego, głównie w przemianie węglowodanów, współuczestniczy w prawidłowym działaniu układu nerwowego, wspomaga pracę układu sercowo - naczyniowego, a także proces wzrostu. Zródłem tej witaminy są przede wszystkim pokarmy roślinne. Dzienne zapotrzebowanie wynosi: u szczeniąt 10 - 25 µg, u psów dorosłych 10 µg na kilogram masy ciała.

Niedobory witaminy B1 u szczeniąt objawiają się: utratą apetytu, niskimi przyrostami masy ciała, niepewnym chodem, drżeniem mięśni, a nawet porażeniami kończyn, biegunką oraz występowaniem krwawych wybroczyn w obrębie błony śluzowej żołądka i jelit. Dodatkowo u dorosłych zwierząt mogą występować zmiany zwyrodnieniowe w mięśniu sercowym, a u suk - bezpłodność.

Witamina B1 powinna być podawana szczeniętom po sukach żywionych monodietetycznie mięsem oraz przy niskiej mleczności, a także w stanach gorączkowych.

Witamina B2 ( ryboflawina ) bierze udział w procesach utleniania i redukcji, ma wpływ na pracę układu nerwowego, razem z witaminą A zapewnia prawidłowe funkcjonowanie błon śluzowych, dróg oddechowych, śluzówki przewodu pokarmowego, nabłonka naczyń krwionośnych i skóry, uczestniczy w przemianach aminokwasów i lipidów, odgrywa ważną rolę w funkcjonowaniu narządu wzroku.

Ryboflawina występuje przede wszystkim w produktach roślinnych. Zapotrzebowanie na tą witaminę u psów jest zdecydowanie większe w okresie zimowo - wiosennym, oraz u suk w drugiej połowie ciąży.

Hipowitaminoza B2 objawia się u psów stanami zapalnymi skóry, idiopatycznymi zapaleniami przewodu pokarmowego, zaburzeniami nerwowymi, drżeniem mięśniowym, upośledzeniem ruchu, a nawet porażeniem kończyn. U szczeniąt skutkiem mogą być niskie przyrosty masy ciała.

Witamina B6 ( pirydoksyna ) jest prekursorem wielu koenzymów biorących udział w przemianach białek, a także tłuszczów i węglowodanów. Wpływa więc na większość reakcji biochemicznych zachodzących w organizmie.

Przy niedoborze witaminy B6 pies traci apetyt, gorzej przyswaja składniki pokarmowe, może mieć przewklekłe biegunki. Młode psy słabiej przybierają na wadze. Objawom tym mogą towarzyszyć zaburzenia: ze strony układu nerwowego ( niezborność ruchowa, skurcze ), fukcji skóry ( obrzęki podskórne, wyłysienia i pociemnienia skóry wokół oczu ) oraz uszkodzenia rogówki oka.

Witamina B5 to mieszanina kwasu pantotenowego i jego pochodnych, pantenolu oraz koenzymu A ( aktywnej biologicznie formy kwasu pantoenowego ). Kwas pantotenowy jest niezbedny dla każdej komórki organizmu. Bierze udział w metabolizmie białek, cukrów i tłuszczów oraz w syntezie niektórych hormonów, przyspiesza gojenie ran, warunkuje prawidłowy przebieg procesu uwalniania energii, usprawnia układ sercowo - naczyniowy, nerwowy i pokarmowy, przekaźników nerwowych, uczestniczy w regeneracji tkanek, poprawia pigmentację i stan sierści.

Prawidłowa dzienna dawka kwasu pantotenowego dla dorosłego psa wynosi: 220 µg/kg masy ciała i odpowiednio dla szczeniaka: 440 µg/kg m.c.

Przy niedoborze kwasu pantotenowego u psa pojawiają się zaburzenia nerwowe, dotyczące głownie narządu ruchu - może dojść do porażeń tylnych kończyn.

Witamina B12 ( cyjanokobalamina, kobalamina ) pełni w organizmach żywych rolę regulatora produkcji erytrocytów ( czerwonych ciałek krwi ). Ponadto bierze udział w przemianie węglowodanowej, białkowej, tłuszczowej, umożliwia syntezę kwasów nukleinowych w komórkach, przede wszystkim szpiku kostnego, wpływa na funkcjonowanie układu nerwowego, uczestniczy w tworzeniu otoczki mielinowej chroniącej komórki nerwowe i neuroprzekaźników nerwowych, wpływa na układ kostny i pobudza apetyt.

Niedobory tej witaminy u psów raczej nie występują. Jest ona syntetyzowana w odpowiednich ilościach w przewodzie pokarmowym psa ( jelito cienkie i grube ). Stany hipowitaminozy B12 mogą jednak wystąpić u psów leczonych antybiotykami lub sulfamidami. Dodatek witaminy B12 w karmie jest też wskazany dla poprawienia przyswajania pokarmu i uzyskania lepszych przyrostów wagowych szczeniąt. norma dzienna witaminy B12 dla dorosłych psów wynosi: 0.5 µg/kg m.c., dla rosnących szczeniąt zaś: 1.0 µ g/kg m.c.

Witamina PP ( niacyna ) to wspólna nazwa dwóch związków: kwasu nikotynowego oraz amidu kwasu nikotynowego. Niacyna współdziała w syntezie i rozkładzie węglowodanów, kwasów tłuszczowych i aminokwasów, w przemianach metabolicznych mających na celu uwalnianie energii, uczestniczy w tworzeniu czerwonych ciałek krwi, hamuje toksyczne działanie związków chemicznych i leków, reguluje poziom cholesterolu we krwi, rozszerza naczynia krwionośne, oddziałuje korzystnie na system nerwowy, poprawia ukrwienie skóry i kondycję sierści.

Zaburzenia związane z niedoborem witaminy PP wystepują w obrębie skóry i naskórka ( tzw. zmiany pelagryczne - rumień z opuchlizną ), błon śluzowych ( owrzodzenia ), systemu nerwowego ( drgawki, chwiejny chód, porażenia ).

Dzienne zapotrzebowanie dorosłego psa na witaminę PP to 250 µg/kg m.c., szczenięta potrzebują dwukrotnie wyższej dawki.

Witamina C ( kwas askorbinowy ) to pochodna glukozy, która wpływa na wytwarzanie i zachowywanie kolagenu, ułatwia gojenie się ran, złamań, przeciwdziała powstawaniukrwotoków, krwawień dziąseł, podnosi odporność na zakażenia, uszkodzenia oraz choroby, szczególnie w okresach przeciążenia fizycznego, skraca czas trwania zakażenia itd. Bierze także udział w przemianach tyrozyny, syntezie steroidów nadnerczowych. Witamina C ma wpływ na zachowanie prawidłowego potencjału oksydacyjnego w komórce.

W odróżnieniu od człowieka psy potrafią syntetyzować witaminę C w organizmie, więc jej dodatkowe podawanie nie jest niezbędne. Korzystny jest jednak jej dodatek w sytuacjach stresu u zwierząt, podczas zakażeń wirusowych oraz szczeniętom w pierwszych tygodniach życia.

źródła
Materiał opracowany na podstawie: "Hodowli psów" K. Ściesińskiego ( Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2004 ) oraz informacji zawartych w Wikipedii

źródło: http://www.briard.com.pl/witaminy

[gingerheaven]

bardzo przydatny artykul-dzieki fredzia .

[fredzia]

no i teraz ja mam pytanko do bardziej doświadczonych.....
słyszałam,ze jak karmi się szczenie karma pełnowartosciową to nie tzreba podawac juz więcej zadnych suplementów ,ale dzisiaj weterynarz powiedział,ze w karmach nie ma wystarczającej ilosci potrzebnych dla szczeniaka witamin,więc wręcz wskazane jest dodawanie ich do karmy a ja się boje ze przedobrzę
Madoxowi od maleńkiego podawałam witaminki,suplementy na stawy i royala vet..
teraz zastanawiam się czy to ma sens,czy moze karma faktycznie wystarczy...jak myslicie?

[gingerheaven]

moje w tej chwili jedza royala,chrzesci i dostaja wit ester C i gelacan baby plus,czasem dostaja gotowane ale rzadko i wtedy dosypuje caniviton .Wiele srodkow np tych na stawy podobno w karmach nic nie daje poniewaz przy obrobce termicznej karmy te suplementy traca na wartosci-tak slyszalam....Innych witamin nie daje,jak sie cos dzieje to morfologia i stosunek CA i fosforu robie

[fredzia]

bardzo przydatny artykul-dzieki fredzia .

dzięki za wytłuszczenie witaminek...teraz jest bardziej czytelne

[fredzia]

i dostaja wit ester C

W odróżnieniu od człowieka psy potrafią syntetyzować witaminę C w organizmie, więc jej dodatkowe podawanie nie jest niezbędne

i teraz postanowiłam ze będę podawała ester C 1x na tydzień...tym bardziej ze mam ten ze zwiększona dawką...

[abrus]

przy prawidłowo funkcjonującym organizmie podawanie dodatkowych witamin raczej nie jest potrzebne, mam żywy przykład w domu - Abyśka, nic jej nie pokrzywiło, wyrosła prawidłowo, a nie zjadła żadnego suplementu i nie była żywiona suchą karmą bo nią gardziła (obojętnie jaką marką), mauuupa ma taki zmysł węchu, że nie da jej się przemycić żadnych prochów (całe szczęście, że jest zewnętrzny advocate na robale), idealnie byłoby zbadać - o ile to możliwe na wszystko i wtedy byłaby pewność, własnego dziecka też niczym nie faszerowałam, niuty dostawały suplementy, ale na ile były one potrzebne, tego się nigdy nie dowiemy

[gingerheaven]

ja daje codziennie tak jak mi polecila Tone-suce w ciazy rowniez

[danuta]

ja tez nie podawałam nic moim sukom i wyrosły ladne,jednak sa osobniki które moga miec słabsza przyswajalnosc i trzeba go wspomóc witaminami.Jednak witamine C podaje dzieciom i mlodziezy,moze bede podawała suce w ciazy I tzreba pamietac,ze zarówno braki jak i nadmiar zle wplywa na organizm.I nawet z witaminami nalezy byc ostroznym

[fredzia]

no wlasnie tak pomyślałam....Madox dostawał od poczatku witaminy...i co? i przednim i tylnym lapkom wiele brakowało do ideału..teraz od prawie roku nic nie dostaje i łapy mu sie wyprostowały a na stawy jak widac dwie puchy canivitonu niewiele pomogły